SIBO – Czyli, kiedy bakterie zaczynają rządzić Twoim jelitem cienkim
Uporczywe gazy, wzdęcia, zaparcia, biegunki, przelewanie się w jelitach, niedobory pokarmowe to ostatnio częsty problem pacjentów, którzy przychodzą do mojego gabinetu. Przyczyną może być SIBO. Jeżeli masz problemy z układem pokarmowym koniecznie sprawdź, czy ten problem może dotyczyć również Ciebie.
Czym jest SIBO?
SIBO – (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth), czyli przerost bakteryjny w jelicie cienkim, to schorzenie cechujące się wzrostem ilości bakterii lub pojawieniem w jelicie cienkim nietypowych szczepów, które normalnie bytują w jelicie grubym.
Żeby lepiej zrozumieć SIBO warto zacząć od wprowadzenia na temat charakterystyki samych jelit człowieka. Jelita ludzkie mają ok. 6-8 metrów długości, najdłuższą część stanowi jelito cienkie, jego długość to ok. 5-6 metrów długości. Zbudowane jest z mikrokosmków i kosmków, których zadaniem jest wchłanianie pokarmu. Źle strawione pożywienie trafia do jelita grubego, gdzie powinny znajdować się bakterie rozkładające resztki pokarmowe. To, co sprzyja rozwojowi SIBO, to np. bakterie z jelita grubego, które przemieściły się do jelita cienkiego, namnażając się w zbyt dużej ilości.
Jakie są przyczyny powstawania SIBO?
- zaburzenia hormonalne – głównie niedoczynność tarczycy
- zaburzenia trawienne – niewłaściwe wydzielanie enzymów trzustkowych, niewystarczająca ilość kwasu żołądkowego, problemy z wątrobą
- zmniejszona ruchliwość jelita cienkiego i zaburzenie wędrującego kompleksu mioelektrycznego (MMC)
- mechaniczne zmiany w jelicie cienkim- zabiegi operacyjne
- długotrwałe stosowanie leków, szczególnie z grupy IPP, NLPZ, antybiotyków
- przerost Candida albicans
- Helicobacter Pylori
- pasożyty
- endometrioza
- schorzenia związane jak np. zespół jelita drażliwego (ZJD), cukrzyca, niewydolność nerek, marskość wątroby, choroba Leśniowskiego-Crohna, celiakia
Jak rozpoznać SIBO?
Ważne jest słuchanie własnego organizmu- w tym przypadku układu pokarmowego, nasze ciało zawsze sygnalizuje zachodzące wewnątrz zmiany, czy schorzenia.
Objawy wynikające z przerostu bakterii w jelitach to:
- ciągle wzdęty brzuch
- biegunki
- zaparcia
- gazy
- zgaga, odbijanie
- przelewanie się i ból w jelitach
- migreny
- problemy z koncentracją
- chroniczne zmęczenie
- niedobory pokarmowe: żelazo, witaminy z grupy B, witaminy A, D, E, K
- zmiany skórne (trądzik, wysypka)
- nietolerancja laktozy
Diagnozowanie SIBO
Pierwszym krokiem do rozpoznania SIBO jest badanie lekarskie i wykonanie badań diagnostycznych. W praktyce wyróżnia się SIBO wodorowe, metanowe lub mieszane wodorowo-metanowe.
Najbardziej dostępne, są testy oddechowe:
- wodorowy test oddechowy – test oddechowy z laktulozą (LBT) lub glukozą (GBT). Badania te mają bardzo trafną wartość diagnostyczną.
- wodorowo- metanowy test oddechowy – Według badań u około 35% przypadków SIBO, mikroorganizmy odpowiedzialne za występowanie rozrostu produkują METAN. W takich przypadkach sam test oddechowy wodorowy może dać fałszywie ujemny wynik, dlatego warto zastosować test wodorowo-metanowy.
Możliwe jest również badanie endoskopowe, jednak jest to badanie bardziej inwazyjnie, o konieczności przeprowadzenia, decyduje lekarz.
Leczenie
Po zdiagnozowaniu SIBO bardzo indywidualnie dopasowuje się leczenie do pacjenta. Na początku zaczyna się od złagodzenia objawów, zmniejszenia ilości bakterii i uzupełnienia braków odpowiednich witamin. Bardzo często w leczeniu wymagane jest zastosowanie antybiotykoterapii. Najpopularniejszym antybiotykiem jest ryfaksymina, oddziałuje ona na wiele rodzajów bakterii, nie powodując powikłań i skutków ubocznych.
Probiotyki w walce z SIBO
Jak w każdej kuracji antybiotykowej, niebywale istotne jest zadbanie o odpowiednią mikrobiotę jelitową – poprzez przyjmowanie probiotyków, powinna stanowić ona również ważny aspekt prewencyjny związany ze zdrowiem jelit. Istotne jest odpowiednie dobranie probiotyków do potrzeb danego pacjenta i zastosowanych antybiotyków.
Znaczna ilość badań naukowych potwierdziła skuteczność stosowania probiotyków w zmniejszaniu objawów SIBO. U pacjentów stosujący probiotyki, SIBO występuje rzadziej niż, wśród osób niesuplementujących probiotyków. Badania potwierdziły również, że u osób stosujących probiotykoterapię efektywność eliminacji bakterii z jelita cienkiego była znacznie wyższa. Probiotyki wpływały ponadto na złagodzenie bólów brzucha i zmniejszenie dolegliwości.
Probiotyki należy wprowadzać stopniowo, rozpoczynając ich przyjmowanie od preparatów zawierających możliwe małą ilość bakterii (tzw. probiotyki jednoszczepowe). Następnie obserwować reakcji ze strony układu pokarmowego. Bardzo istotne jest indywidualne dobranie probiotyków do potrzeb pacjenta.
Dieta i styl życia
Ogromny wpływ na leczenie i zmniejszanie dolegliwości związanych z SIBO ma sposób żywienia i styl życia.
Dieta, która jest rekomendowana przy przeroście bakteryjnym w jelicie cienkim to dieta Low FODMAP lub dieta SCD.
Ważne jest, aby dietę wspomagającą przywrócenie równowagi flory jelitowej rozpocząć po zakończeniu kuracji antybiotykowej. Dieta Low FODMAP, zdobywa coraz więcej fanów, którzy sami przekonali się o skuteczności jej działania.
FODMAP została zaprojektowana przez zespół naukowców z Uniwersytetu Monash w Australii, przynosząc wielkie zmiany, w życiu wielu osób na całym świecie. FODMAP – (fermentujące oligo-, di-, monosacharydy i poliole), czyli węglowodany o krótkich łańcuchach.
Więcej o diecie Low FODMAP w tym artykule:
Istotnym aspektem leczenia i zapobiegania SIBO będzie również
- rytm dobowy, odpowiednia ilość snu
- techniki relaksacyjne i umiejętność radzenia sobie ze stresem
- higiena jedzenia: regularne posiłki, powolne spożywanie posiłków
- odpowiednie przerwy między posiłkami, w celu uruchomienia kompleksu MMC
- odpowiednie nawadnianie
Podsumowanie
Jak w zwalczaniu wszystkich schorzeń, w leczeniu SIBO bardzo ważna jest konsekwencja działania, wytrwałość i umiejętność słuchania własnego organizmu. Zagadnienie związane z rozpoznaniem, leczeniem i diagnozowaniem SIBO, za sprawą systematycznych badań stają się coraz bardziej klarowne. Stanowcze działania z pewnością przyczynią się do powstrzymania rozwoju choroby, jednocześnie wpływając na poprawienie ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia. Warto dokładnie i regularnie badać się, aby na bieżąco wykluczać ewentualne zachwiania funkcjonowania wspaniałej maszyny nazywanej- ludzkim ciałem.